Βοήθημα Χημείας Γ Λυκείου Θετικών Σπουδών τεύχος 1

Βοήθημα Χημείας Γ Λυκείου: Η Χημεία της Κατεύθυνσης στηρίζεται άμεσα στη Χημεία της Γενικής Παιδείας της οποίας αποτελεί όχι ακριβώς συνέχεια αλλά συμπλήρωση και εμβάθυνση. Απευθύνεται πλέον σε μαθητές οι οποίοι επέλεξαν τη Χημεία ως ένα είτε κύριο είτε ως απαιτούμενο μάθημα για τον κύκλο των μεταλυκειακών τους σπουδών.

Συνεπώς όλοι οι τεθέντες στόχοι και αντικειμενικοί σκοποί στη Γενική Χημεία εξακολουθούν να ισχύουν και στη Χημεία της Κατεύθυνσης. Μία νέα παράμετρος η οποία υπεισέρχεται είναι ότι τα μαθήματα αυτά της κατεύθυνσης θα πρέπει να λειτουργήσουν σαν μια εισαγωγή των αντίστοιχων μαθηματων που θα ακολουθήσουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Οι μαθητές επιδιώκεται να είναι σε θέση : – Να περιγράφουν το ατομικό πρότυπο του Bohr και το κβαντομηχανική πρότυπο του ατόμου και να συνδέουν την ηλεκτρονιακή δόμηση με την κατάταξη των στοιχείων στον περιοδικό πίνακα. Να διακρίνουν την περιοδική τάση των στοιχειών από το Na έως το Ar (3η περίοδος), και να αιτιολογούν τις χαρακτηριστικές ιδιότητες των στοιχείων μεταπτώσεως. Να ορίζουν θεμελιώδη χαρακτηριστικά του ατόμου. Να γράφουν τους ηλεκτρονιακούς τύπους κατά Lewis καθαρών ουσιών. Να αναπτύσσουν τη θεωρία VSEPR και να περιγράφουν με βάση αυτή τη γεωμετρία ορισμένων μορίων. – Να αναφέρουν και να εφαρμόζουν τον πρώτο θερμοδυναμικό νόμο και τη σχέση μεταξύ της μεταβολής της εσωτερικής ενέργειας και της μεταβολής της ενθαλπίας. Να εξηγούν τι είναι εντροπία και να αναφέρουν το δεύτερο θερμοδυναμικό νόμο. Να συνδέουν την εντροπία ενός συστήματος με τη φυσική κατάσταση αυτού και να υπολογίζουν τη μεταβολή της εντροπίας μιας αντίδρασης. Να ορίζουν την ελεύθερη ενέργεια και να υπολογίζουν τη μεταβολή της ελεύθερης ενέργειας μιας αντίδρασης. Βοήθημα Χημείας Γ Λυκείου

Να εξηγούν διάφορα φαινόμενα της καθημερινής ζωής με τη βοήθεια των νόμων της θερμοδυναμικής – Να ορίζουν τι είναι οξύ και τι βάση κατά Arrhenius και κατά Bronsted – Lowry και να αναγνωρίζουν τα συζυγή ζεύγη οξέων -βάσεων. Να ορίζουν τη σχετική ισχύ ενός ηλεκτρολύτη, να περιγράφουν τους παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται και να ταξινομούν τους ηλεκτρολύτες σε ισχυρούς και ασθενείς. Να γράφουν τις χημικές εξισώσεις διάστασης ή ιοντισμού των ηλεκτρολυτών και τις αντίστοιχες εκφράσεις της σταθεράς ιοντισμού για τα ασθενή μονοπρωτικά οξέα και βάσεις. Να υπολογίζουν τις τιμές των μεγεθών: αρχική συγκέντρωση ηλεκτρολύτη, συγκεντρώσεις ιόντων στην ισορροπία, βαθμός ιοντισμού, σταθερά ιοντισμού. Να ορίζουν τη σταθερά ιοντισμού του νερού. Να ορίζουν το pΗ, να ταξινομούν τα διαλύματα σε όξινα, βασικά και ουδέτερα και να υπολογίζουν το pΗ ενός ηλεκτρολυτικού διαλύματος. Να περιγράφουν την επίδραση κοινού ιόντος και τις συνέπειες που έχει στο βαθμό ιοντισμού ενός ηλεκτρολύτη. Να γνωρίζουν τι είναι ρυθμιστικά διαλύματα, τους τρόπους παρασκευής τους και τη δράση τους. Να ορίζουν τι είναι δείκτες, να εξηγούν τη δράση τους και να αναφέρουν τη χρησιμότητά τους στην ογκομετρική ανάλυση. Να ορίζουν το γινόμενο διαλυτότητας, να υπολογίζουν τη διαλυτότητα ενός δυσδιάλυτου ηλεκτρολύτη και να προβλέπουν το σχηματισμό ή όχι ενός ιζήματος με βάση την τιμή του γινομένου διαλυτότητας. Να περιγράφουν τη δομή και τη λειτουργία ενός γαλβανικού στοιχείου, να εξηγούν το ρόλο της γέφυρας άλατος (ηλεκτρολυτικού συνδέσμου) και να αιτιολογούν την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος με τη βοήθεια χημικών αντιδράσεων.

Να ορίζουν το πρότυπο δυναμικό ημιστοιχείου, και να συσχετίζουν την τιμή του με την οξειδωτική ή αναγωγική ισχύ του. Να ορίζουν το πρότυπο δυναμικό στοιχείου και από την τιμή του να προβλέπουν αν γίνεται αυθόρμητα ή όχι μια αντίδραση οξειδοαναγωγής. Να εξηγούν τη λειτουργία των μπαταριών και να τις ταξινομούν σε κατηγορίες. Να γνωρίζουν ποιος είναι ο σ και ποιος ο π δεσμός. Να εξηγούν τι είναι υβριδισμός, να διακρίνουν τις κατηγορίες υβριδικών τροχιακών και να ερμηνεύουν το σχηματισμό του απλού, του διπλού δεσμού και του τριπλού δεσμού άνθρακα-άνθρακα. Να αναγνωρίζουν τη σημασία του επαγωγικού φαινομένου για την ερμηνεία ορισμένων ιδιοτήτων χημικών ενώσεων, καθώς και του μηχανισμού ορισμένων αντιδράσεων. Να ορίζουν τη στερεοϊσομέρεια και να την ταξινομούν σε κατηγορίες (εναντιομέρεια και διαστερεομέρεια). Να ορίζουν και να εξηγούν τη γεωμετρική ισομέρεια στις άκυκλες οργανικές ενώσεις. Να ταξινομούν τις οργανικές αντιδράσεις σε αντιδράσεις προσθήκης, απόσπασης, πολυμερισμού, υποκατάστασης, οξειδοαναγωγής κλπ. Να εξηγούν το μηχανισμό ορισμένων οργανικών αντιδράσεων. Να γράφουν μια σειρά χημικών εξισώσεων που οδηγεί, θεωρητικά, στη σύνθεση ορισμένων οργανικών ενώσεων. Να διακρίνουν ορισμένες οργανικές ενώσεις με βάση τις χημικές και φυσικές τους ιδιότητες.