Συλλαβισμός είναι ο χωρισμός μιας λέξης σε συλλαβές. Ο συλλαβισμός γίνεται με βάση ορισμένους κανόνες:
Συλλαβισμός – Ονομασία συλλαβών και Συλλαβισμός
Ένα σύμφωνο που βρίσκεται ανάμεσα σε δυο φωνήεντα συλλαβίζεται με το δεύτερο φωνήεν. Π.χ. έ-να
Δυο σύμφωνα που βρίσκονται ανάμεσα σε δυο φωνήεντα συλλαβίζονται μαζί με το δεύτερο φωνήεν, όταν αρχίζει από αυτά ελληνική λέξη. Π.χ. ά-κρη (από κρ αρχίζει η ελληνική λέξη κράτος).
Αν δεν αρχίζει ελληνική λέξη, τότε χωρίζονται. Π.χ. άν-θος (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από νθ)
Συλλαβίζουμε μαζί τις πρώτες μας λέξεις και βλέπουμε όλους τους κανόνες παρέα! Πότε χωρίζονται και όχι τα συμφωνικά συμπλέγματα, δηλαδή τα 2 ή 3 σύμφωνα που κάνουν παρέα; Ουφ! Τι μπέρ-δε-μα;!
Δημοτικό: Πώς χωρίζουμε τις συλλαβές.
Τρία σύμφωνα ανάμεσα σε δυο φωνήεντα συλλαβίζονται με το επόμενο φωνήεν, όταν αρχίζει ελληνική λέξη τουλάχιστον από τα δύο πρώτα. Π.χ. ε-χθρός (από χθ αρχίζει η λέξη χθες)
Αν δεν αρχίζει ελληνική λέξη, τότε το πρώτο πάει με το προηγούμενο φωνήεν και τα άλλα με το επόμενο. Π.χ. άν-θρω-πος (δεν αρχίζει λέξη από νθ)
Τα όμοια σύμφωνα χωρίζονται. Π.χ. γράμ-μα, άγ-γε-λος
Δεν χωρίζονται τα δίψηφα φωνήεντα (αι, ει, οι, ου, υι), οι συνδυασμοί (αυ, ευ, ηυ), οι δίφθογγοι (αη, αϊ, οη, οϊ) και οι καταχρηστικοί δίφθογγοι (ια, ιο, κλπ).
Ονομασία συλλαβών
Ανάλογα με τη θέση που έχει μια συλλαβή μέσα στη λέξη, ονομάζεται λήγουσα, παραλήγουσα και προπαραλήγουσα.
Λήγουσα λέγεται η τελευταία συλλαβή μιας λέξης: ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω
Παραλήγουσα λέγεται η προτελευταία συλλαβή μιας λέξης: ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω
Προπαραλήγουσα λέγεται η τρίτη από το τέλος συλλαβή μιας λέξης: ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω
Αρχική λέγεται η πρώτη συλλαβή μιας λέξης: ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω
Για να μπορούμε να πούμε ποια συλλαβή είναι η λήγουσα, η παραλήγουσα και η προπαραλήγουσα, πρέπει να ξέρουμε να χωρίζουμε σωστά τις λέξεις σε συλλαβές.
Συλλαβισμός
Το χώρισμα μιας λέξης σε συλλαβές λέγεται συλλαβισμός.
Κανόνες συλλαβισμού:
Α. Για τα φωνήεντα
-
Ένα φωνήεν μπορεί μόνο του να αποτελέσει συλλαβή μιας λέξης: Π.χ.: Ι-ω-α-κείμ, α-έ-ρας, έ-χω.
Αντίθετα, ένα ή περισσότερα σύμφωνα δεν μπορούν μόνα τους (χωρίς φωνήεν) να αποτελέσουν συλλαβή. -
Τα δίψηφα φωνήεντα (ου, αι, ει, οι, υι), οι κύριοι και καταχρηστικοί δίφθογγοι και οι συνδυασμοί (αυ, ευ), στον συλλαβισμό λογαριάζονται ως ένα φωνήεν. Π.χ.: ου-ρα-νός, αί-θου-σα (δίψηφα φωνήεντα), αη-δό-νι, βόη-θα (δίφθογγοι), γυα-λί, νιώ-θω (καταχρηστικοί δίφθογγοι), αυ-το-κί-νη-το, ευ-λο-γί-α (συνδυασμοί αυ, ευ)
B. Για τα σύμφωνα
- Ένα σύμφωνο ανάμεσα σε δυο φωνήεντα συλλαβίζεται με το δεύτερο φωνήεν. Π.χ.: θέ-λω, έ-να.
- Δύο σύμφωνα ανάμεσα σε δύο φωνήεντα συλλαβίζονται με το δεύτερο φωνήεν, εφόσον αρχίζει απ’ αυτά τα σύμφωνα ελληνική λέξη. Π.χ.: βι-βλί-ο (βλέπω), έ-στε-κε (στάση). Αλλιώς χωρίζονται και το πρώτο σύμφωνο πάει με το προηγούμενο φωνήεν, ενώ το δεύτερο με το ακόλουθο. Π.χ.: βαθ-μός (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από θμ), περ-πα-τώ (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από ρπ), έρ-χο-μαι (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από ρχ)
- Τρία ή περισσότερα σύμφωνα ανάμεσα σε δύο φωνήεντα συλλαβίζονται με το δεύτερο φωνήεν, εφόσον αρχίζει ελληνική λέξη τουλάχιστον από τα δύο πρώτα σύμφωνα. Π.χ.: ε- χθρός (αρχίζει ελληνική λέξη από χθ: χθεσινός), ά-σπρος (αρχίζει ελληνική λέξη από σπρ: σπρώχνω. Αλλιώς, χωρίζονται και το πρώτο σύμφωνο πάει με το προηγούμενο φωνήεν, τα δε άλλα συλλαβίζονται υποχρεωτικά με το ακόλουθο. Π.χ.: άν-θρω-πος (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από νθ), παν-στρα-τιά (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από νσ).
- 4. Τα όμοια σύμφωνα χωρίζονται, γιατί δεν αρχίζει ελληνική λέξη από δύο όμοια σύμφωνα. Π.χ.: θάρ-ρος (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από ρρ), άλ-λος (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από λλ).
- Τα δίψηφα σύμφωνα (μπ, ντ, γκ, τσ, τζ) δεν χωρίζονται, γιατί αρχίζει ελληνική λέξη από αυτά. Π.χ.: α-μπέ-λι (μπαίνω), πέ-ντε (ντύνω), α-γκα-λιά (γκρεμίζω), κα-τσα-βί-δι (τσακίζω), τζί-τζι-κας (τζάμι).