Λυσάρι Νεοελληνικής Γλώσσας Α’ Γυμνασίου

📚 ΛΥΣΑΡΙ

Νεοελληνική Γλώσσα - Έκθεση

Α' Γυμνασίου

Απαντήσεις στις Ασκήσεις του Σχολικού Βιβλίου

📋 Περιεχόμενα

1η Ενότητα: Οι πρώτες μέρες σ' ένα νέο σχολείο

📖 Ερωτήσεις Κατανόησης

❓ Πώς νιώθει η Άννα στο Γυμνάσιο;
✅ Απάντηση: Η Άννα νιώθει αμηχανία, αγωνία και ανασφάλεια. Αισθάνεται μικρή μπροστά στους μεγαλύτερους μαθητές. Νιώθει «σαν νάνος».

Το καταλαβαίνουμε από:
  • Τις σκέψεις της
  • Τις σωματικές αντιδράσεις (αναψοκοκκινισμένη)
  • Την αίσθηση ότι «βουλιάζει»
❓ Ποιοι ήταν οι πρώτοι τρόποι επικοινωνίας;
✅ Απάντηση: Χειρονομίες, εκφράσεις προσώπου, προφορικός λόγος.
❓ Γιατί η επινόηση του αλφαβήτου θεωρείται επανάσταση;
✅ Απάντηση: Επέτρεψε την αποθήκευση πληροφοριών, τη μεταφορά μηνυμάτων και αποτέλεσε βάση για άλλα αλφάβητα.

📚 Θεωρία: Επικοινωνία

Τι είναι: Ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ ανθρώπων.

Παράγοντες:
  • Πομπός: Αυτός που μιλάει/γράφει
  • Δέκτης: Αυτός που ακούει/διαβάζει
  • Κώδικας: Σύστημα σημείων (γλώσσα)
  • Μήνυμα: Αυτό που μεταδίδεται
  • Δίαυλος: Τρόπος μετάδοσης

📚 Θεωρία: Είδη Προτάσεων

Ανάλογα με τα συστατικά:
  • Απλή: «Χτυπάει κουδούνι»
  • Επαυξημένη: «Το δυνατό κουδούνι χτυπάει ξαφνικά»
  • Ελλειπτική: «Σήμερα Μαθηματικά, αύριο Χημεία»

Ανάλογα με τη σημασία:
  • Αποφαντική: Δίνει πληροφορία → τελεία (.)
  • Ερωτηματική: Ζητά πληροφορία → ερωτηματικό (;)
  • Προστακτική: Ζητά ενέργεια → τελεία/θαυμαστικό
  • Επιφωνηματική: Εκφράζει συναίσθημα → θαυμαστικό (!)
💡 Καταφατική = χωρίς άρνηση | Αρνητική = με δε(ν) ή μη(ν)

2η Ενότητα: Επικοινωνία στο σχολείο

📚 Προφορικός vs Γραπτός Λόγος

Προφορικός: Άμεσος, αυθόρμητος, ελλειπτικές προτάσεις, χειρονομίες, απλό λεξιλόγιο

Γραπτός: Σχεδιασμένος, ολοκληρωμένες προτάσεις, σημεία στίξης, τυποποιημένο λεξιλόγιο

📚 Η Παράγραφος

Τι είναι: Ομάδα προτάσεων με μία κεντρική ιδέα.

Δομή:
  1. Θεματική περίοδος: Η κεντρική ιδέα
  2. Λεπτομέρειες: Ανάπτυξη της ιδέας
  3. Κατακλείδα: Σύνοψη (προαιρετική)
💡 Κάθε παράγραφος = μία ιδέα. Ξεκινάμε με εσοχή!

3η Ενότητα: Ταξίδι στον κόσμο της φύσης

📚 Περιγραφή

Τι είναι: Αναπαράσταση τόπου, προσώπου, αντικειμένου.

Είδη:
  • Αντικειμενική: Χωρίς σχόλια (επιστημονικά κείμενα)
  • Υποκειμενική: Με συναισθήματα (λογοτεχνία)

📚 Αφήγηση

Τι είναι: Παρουσίαση γεγονότων με χρονολογική σειρά.

Στοιχεία: Ποιος; Τι; Πού; Πότε; Γιατί; Πώς;

Δομή: Εισαγωγή → Κυρίως μέρος → Επίλογος

📚 Επιχειρηματολογία

Δομή: Θέση → Επιχειρήματα → Παραδείγματα → Συμπέρασμα

Εκφράσεις: Πιστεύω ότι..., Πρώτον..., Για παράδειγμα..., Επομένως...

4η Ενότητα: Διατροφή και υγεία

📚 Ονοματική Φράση

Ονοματική φράση: Ομάδα λέξεων με κέντρο ουσιαστικό.
Π.χ. «ο καλός μαθητής της τάξης»

Επιθετικός προσδιορισμός:
  • Επίθετο: «η ωραία μέρα»
  • Μετοχή: «ο κουρασμένος μαθητής»
  • Γενική: «το βιβλίο της γλώσσας»

📚 Κλίση Ουσιαστικών

Πτώσεις: Ονομαστική, Γενική, Αιτιατική, Κλητική

Καταλήξεις:
  • Αρσενικά: -ος, -ας, -ης
  • Θηλυκά: -α, -η
  • Ουδέτερα: -ο, -ι, -μα

5η Ενότητα: Θέατρο και Κινηματογράφος

📚 Το Ρήμα

Δηλώνει: Ενέργεια, κατάσταση, πάθος

Πρόσωπο: Α΄ (εγώ), Β΄ (εσύ), Γ΄ (αυτός)
Αριθμός: Ενικός, Πληθυντικός

Συζυγίες:
  • Α΄: ρήματα σε -ω (γράφω)
  • Β΄: ρήματα σε -ώ/-άω (αγαπώ, μιλάω)

📚 Χρόνοι του Ρήματος

Παρόν: Ενεστώτας (γράφω)

Παρελθόν:
  • Παρατατικός: έγραφα
  • Αόριστος: έγραψα
  • Παρακείμενος: έχω γράψει
  • Υπερσυντέλικος: είχα γράψει
Μέλλον:
  • Εξακολουθητικός: θα γράφω
  • Συνοπτικός: θα γράψω
  • Συντελεσμένος: θα έχω γράψει

📚 Συνδετικά Ρήματα

είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, θεωρούμαι
Π.χ. «Ο Γιάννης είναι μαθητής.» (κατηγορούμενο)

6η Ενότητα: Δημιουργικές δραστηριότητες

📚 Χρήσεις των Πτώσεων

  • Ονομαστική: Υποκείμενο → «Ο μαθητής διαβάζει»
  • Γενική: Κτήση → «Το βιβλίο του μαθητή»
  • Αιτιατική: Αντικείμενο → «Διαβάζω το βιβλίο»
  • Κλητική: Προσφώνηση → «Γιάννη, έλα!»

7η Ενότητα: Ο κόσμος μέσα από την οθόνη

📚 Οριστικό και Αόριστο Άρθρο

  • Οριστικό (ο, η, το): Κάτι γνωστό/συγκεκριμένο
  • Αόριστο (ένας, μία, ένα): Κάτι άγνωστο/γενικό
  • Χωρίς άρθρο: Γενικές αλήθειες, κλητική

8η Ενότητα: Αθλητισμός

📚 Παρατακτική Σύνδεση

Παρατακτικοί σύνδεσμοι:
  • Συμπλεκτικοί: και, ούτε, μήτε
  • Αντιθετικοί: αλλά, όμως, ωστόσο
  • Διαζευκτικοί: ή, είτε...είτε
  • Συμπερασματικοί: λοιπόν, επομένως, άρα

Ασύνδετο σχήμα: «Ήρθε, είδε, νίκησε.»

9η Ενότητα: Η μαγεία της γνώσης

📚 Συνταγματικός & Παραδειγματικός Άξονας

  • Συνταγματικός: Οριζόντια → σειρά λέξεων στην πρόταση
  • Παραδειγματικός: Κάθετη → ποιες λέξεις μπαίνουν στην ίδια θέση

10η Ενότητα: Ο τόπος μου

📚 Υποτακτική Σύνδεση

Δευτερεύουσες προτάσεις:
  • Ειδικές: ότι, πως, που
  • Αιτιολογικές: γιατί, επειδή, αφού
  • Τελικές: για να, να
  • Χρονικές: όταν, ενώ, πριν, μόλις
  • Υποθετικές: αν, εάν
  • Αναφορικές: που, όποιος, ό,τι

📚 Στίξη

  • Δευτερεύουσα μετά την κύρια → χωρίς κόμμα
  • Δευτερεύουσα πριν την κύρια → κόμμα μετά
  • Δευτερεύουσα ανάμεσα → κόμμα πριν και μετά

✍️ Συμβουλές για την Έκθεση

📝 Πριν Γράψεις

  • Διάβασε το θέμα 2-3 φορές
  • Σκέψου τι θέλεις να πεις
  • Φτιάξε διάγραμμα
  • Αποφάσισε τις παραγράφους

📝 Δομή Κειμένου

  1. Εισαγωγή: Παρουσίαση θέματος
  2. Κυρίως μέρος: 2-3 παράγραφοι
  3. Επίλογος: Συμπεράσματα

📝 Συνδετικές Λέξεις

  • Προσθήκη: επίσης, ακόμη, επιπλέον
  • Αντίθεση: όμως, αλλά, ωστόσο
  • Αιτιολόγηση: γιατί, επειδή, διότι
  • Συμπέρασμα: επομένως, άρα, λοιπόν
  • Παράδειγμα: για παράδειγμα, όπως
  • Χρονική σειρά: πρώτα, μετά, τέλος
💡 Μετά τη συγγραφή, διάβασε το κείμενο για λάθη!

🎓 ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

Η γλώσσα είναι εργαλείο επικοινωνίας.
Η εξάσκηση κάνει τον δάσκαλο!

© Matheno.gr

↑